Pandemi Döneminde Özel Okulların Ücretleri Yeniden Düzenlenmeli Mi?

Pandemi döneminde özel okullarda neler yaşandığını gelin hep birlikte hatırlayalım. Geçen sene Mart ayında okulların kapanmasıyla birlikte özel okullarda da belirsiz bir sürecin içine girilmiş oldu, okulların açılması ertelene ertelene 2.dönemin sonuna gelindi. Özel okullar uzaktan eğitimi resmi okullara göre daha sağlıklı şekilde uyguladı. Ücret iadelerinin önüne geçmek için “eğitime aynı şekilde devam ediyoruz” mesajı verildi. Bu süreçte nakiller kapatıldı, veliler çocuklarının kayıtlarını özel okullardan devlet okuluna alamadı. Velilerin ücret iadeleriyle ilgili talepleri karşılık bulmadı. Öğretim süreçleri online devam ettiği ve telafi eğitimi yapılacağı için okullar ücretlerinde indirim yada iade yapmadılar. Yemek ve servis ücretlerinin iade edilebileceği konuşuldu. Bazı okullar yemek ve servis ücretlerini iade etti. Ancak çoğu okul onu da bir sonraki hatta 2 yıl sonraki senenin ücretinin yerine kabul etmeye karar verdi. Bu arada  Mart 2020’de çoğu okulda 2020-2021 kayıtları tamamlanmıştı. Veliler 2020-2021 yılı için okul ücretlerini ya ödemiş bitirmiş yada ödemeye devam etmekteydi. Bu süreçte bağımsız ana okullarından bazıları aylık ücretlerinde %50 yada %40 indirimlere gittiler ama büyük okulların ana okullarında böyle bir uygulama yapılmadı. Hatta indirim isteyen velilerin çocuklarının kayıtlarını silen özel okullar olduğu bile konuşuldu.

Önce ” Telafi eğitimleri yapılamayacak, okullar Eylül’de açılacak” dendi, sonra büyük ihtimalle özel okulların baskısıyla 17 Ağustos’ta telafi eğitimiyle özel okulların açılabileceği konuşuldu. Özel okullar tarafından ücret iadesine gerek olmadığı telafi yapılacağı açıklandı. “Özel okullardaki çocukların telafiye ihtiyacı var devlet okullarındakilerin yok mu?”diyerek MEB’e yapılan baskıların sonucunda tüm okulların da 31 Ağustos’ta açılarak telafi ve uyum eğitimlerini yapmasına karar verildi.

Tüm veliler merak ve heyecanla 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılının açılacağı günü beklerken, vaka sayılarının artması nedeniyle, tüm okulların 31 Ağustos’tan itibaren telafileri online yapması, 21 Eylül’de de yüz yüze eğitime geçmesinin planlandığı açıklandı. 21 Eylül’de okulların kademeli ve seyreltilmiş şekilde açılması planlanıyor ama pandeminin gidişatına bakarsak 2020-2021 eğitim – öğretim yılının 1. döneminde yüz yüze eğitimin sağlıklı bir şekilde yürütülemeyeceği çok açık.  2. dönemde ise neler olacağı tam anlamıyla bilinmez.

Ortaokul ve lise öğrencileri uzaktan eğitimden canlı dersler ve sıkı takiple fayda görürken, aynı şeyi  anaokulu ve ilkokul öğrencileri için söyleyemiyoruz ne yazık ki. Özellikle 1. sınıfların uzaktan okuma- yazma gibi temel becerileri nasıl öğreneceği ciddi soru işareti. Geçen yıl MEB’in canlı dersleri öğretmenlerin insiyatifine bırakması, devlet okulu öğrencilerinin sadece EBA dersleriyle yetinmek zorunda kalması ciddi sıkıntı yarattı. Bu yıl umarım MEB’de de canlı ders ve öğrenci takibi özel okullara yaklaşır.

Özel okul velileri de okulların yüz yüze açılmama ihtimaline karşın bazı formüller geliştirmeye çalışıyor. Bütçesi yeten veliler evlerinde tam zamanlı öğretmen istihdam etme yoluna gidiyor. Okula gidemeyen çocuklarının gün içinde de yanlarında bulunacak bir yardımcı istihdam etmek zorunda kalıyor. Hem özel okul ücreti ödeyerek hem de ekstra bir bütçeyle uzaktan eğitimi desteklemek zorunda kalıyor. Bu noktada yıl boyunca yüz yüze eğitim yapılamayacaksa özel okul ücretlerinde indirim yapılması konusu da gündeme geliyor.

Okulların kapalı kaldığı dönemde kırtasiye, temizlik malzemeleri, elektrik, su, doğalgaz gibi masraflarında azalma olması, çalışanlarının kısa çalışma ödeneklerinden yararlanması gibi sebeplerle okul ücretlerinde indirim yapılması isteniyor.

Bu konuda bir change kampanyası başlatan veliler var.

https://www.change.org/p/milli-e%C4%9Fitim-bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-%C3%B6zel-okullar-indirim-yaps%C4%B1n

Ayrıca twitter’da #ozelokulmagdurlari etiketiyle gündem oluşturmaya çalışıyorlar.

Bu arada Gaziantep Sanko Okulları velilerine gönderdiği yazıyla uzaktan eğitim alınan günler için %50 indirim yapılacağını duyurdu. Diğer okulların nasıl bir yol izleyeceğini yada velilerin itirazlarının nasıl yankı bulacağını yaşayıp göreceğiz.

Özel okulculuğun önemli bir eşikte olduğunu düşünüyorum, mevcut şartlarda özel okullar velilerin taleplerini göz ardı ederse bunun dönüşünün olumsuz olacağını düşünüyorum. Özel okullardan devlet okuluna kaydını alan çok sayıda veli var, uzaktan eğitim devam ederse farklı formüller geliştirecek veliler de olacaktır. Özellerden devlete kayış büyük olursa devlette sınıf mevcutları daha da yükselecek ve eğitim kalitesi daha da aşağıya inecektir.

Ekonomik sıkıntılar nedeniyle orta ekonomik gruba hitap eden okullarda iflas noktasına gelen okulların çok olacağını ve kapanabileceği düşünüyorum. Daha yüksek ücretle öğrenci alan ve daha köklü okullarda da öğrenci sayılarında düşüşler olacaktır. Burada gelirleri düşen okullar öğretmen ve çalışanlarında azaltma yoluna gidecektir. Bu da hiç istenmeyen bir durum. Okulların çalışanlarının maaşlarını ödeyebilmesi için desteklenmesi gerekir.  Belki vergi noktasında özel okullara bazı destekler verilebilir ve özel okullar da bunu velilerine yansıtabilir.

Diğer taraftan velilerin satın aldığı hizmetle, pandemi nedeniyle sunulan hizmetin aynı olmaması nedeniyle velilere belirli oranlarda indirimin yansıtılması taraftarıyım. Geçen sene kimse hazırlıklı değildi, bu düzenlemeler yapılmadı ama pandeminin ne kadar süreceğini bilemediğimiz şu günlerde uzaktan eğitimle ilgili ücret düzenlemelerinin yapılmasının gerektiğini düşünüyorum. Eğer sadece veliden fedakarlık beklenirse süreç bir yerde tıkanacaktır. Tarafların fedakarlıklarıyla bir orta nokta bulunabilir.

Kayıt iadelerin önüne geçebilmek için bazı özel okulların yüz yüze eğitim için farklı formüller bulmaya çalıştığını da görüyoruz. Hürriyet Gazetesinden Nuran Çakmakçı’nın haberine göre özel okullar kurs yada yaz okulu adı altında aldıkları izinle bazı öğrencilerini yüz yüze eğitime çağırıyor. Özel okullara bu başlıklarla izin verilmesi devlet okullarında ise yüz yüze eğitim yapılmaması ciddi sıkıntı yaratacaktır. Eğer pandemi nedeniyle okullar açılamıyorsa bu hangi formül altında olursa olsun tüm okullarda aynı şekilde uygulanmalıdır.