Yeni Lise Modeli açıklandığında öne çıkan özelliklerinin IB programına oldukça benzer olduğunu gördüm. Sizler için IB Diploma Programı ile yeni lise modelinin benzerliklerini araştırdım ve yazdım, faydalı olmasını dilerim.
Uluslararası Bakalorya Organizasyonu; 1968’de İsviçre’nin Cenevre’de kurulmuştur, lise ya da üniversite eğitimini yurt dışında sürdüren öğrencilerin okudukları müfredat programının ortak ve evrensel bir şekilde yürütülmesini amaçlamaktadır. IB Diploma Programı yurtdışındaki üniversiteler tarafından tanınmakta, üniversitelere kabul alma ve burs bulma konularında mezunlara ciddi avantajlar sağlamaktadır.
Uluslararası Bakalorya Diploma Programı (IBDP) 16-19 yaş arası öğrenciler için hazırlanmış bir programdır. Bu programı başarıyla tamamlayan öğrenciler IB Diplomasını almaya hak kazanırlar. IB Diploma Programı, DP çekirdek elementleri ve 6 grup dersinden oluşmaktadır. 3 çekirdek element: Bilgi Kuramı dersi (TOK – Theory of Knowledge) , 6 ders alanından birini seçerek yapılan 4000 kelimelik Bitirme Tezi ve CAS (Creativity, Activity, Service) Yaratıcılık, Etkinlik ve Toplum Hizmeti)’dir. IB Diploma Programı öğrencileri belirtilen her gruptan 6 tane ders alırlar Türkiye’de, “Ana Dil” ve “20. Yüzyılda Türkiye” dersleri Türkçe, diğer dersler ise İngilizce verilir.
- Grup: Anadil
- Grup: Yabancı Dil
- Grup: Bireyler ve Toplumlar
- Grup: Fen Bilimleri
- Grup: Matematik
- Grup: Sanat ve Seçmeliler
Sanat dersi yerine ilk 5 gruptan bir tane daha ders alabilmektedir. Öğrenciler 3 yada 4 dersi ileri seviye diğerlerini ise standart seviyede alabilmektedir.
| IB Diploma Program | Yeni Lise Modeli |
| TOK (Theory of Knowledge) | Bilgi Kuramı |
| Extended Essay (Bitirme Tezi) | Proje |
| CAS (Creativity, Activity, Service) | HEY (Hayal, Etkinlik, Yaşam) |
| 6 Ders Grubu 1.Grup: Anadil 2.Grup: Yabancı Dil 3.Grup: Bireyler ve Toplumlar 4.Grup: Fen Bilimleri 5.Grup: Matematik 6.Grup: Sanat ve Seçmeliler |
Yabancı Dil Grubu Matematik Grubu Fen Bilimleri Grubu Sosyal ve Beşeri Bilimler Grubu Seçmeli Dersler Grubu |
Yeni Lise Modeli ile IB diploma programını karşılaştırdığımız zaman IB’deki TOK’in karşılığı olarak Bilgi Kuramı dersini, CAS’in karşılığı olarak da HEY’i görüyoruz. IB’deki bitirme tezinin karşılığı olarak da Proje başlığı gözümüze çarpıyor. Ders seçimi mantığına baktığımız zaman IB’de de öğrenci ders gruplarından belirli kıstaslara göre seçim yapıyor, ders gruplarının isimleri aynı olmasa da yeni lise modelinde de aynı mantıkta bir ders seçimi gerçekleşiyor. 12.sınıflarda yapılacak çalışmaların çok detayı henüz yayınlanmadı. Ama yeni lise modelindeki en çarpıcı değişikliklerin 12.sınıfta yapıldığını biliyoruz. Yayınlanan bilgilerden yola çıkarak, IB DP’den ayrı olarak sunulan IB Career Related Program (Kariyer Odaklı Program) ile 12.sınıfa uygulanacak kariyer programlarının benzerlik göstereceğini tahmin ediyorum. Yeni modelin ölçme değerlendirme ayağı çok açıklanmadığı için o alanda bir karşılaştırma yapamıyorum.
Genel olarak değerlendirirsek gerek programların amaçları gerek uygulanış şekli gerekse bir üst öğretim kuruma geçişlerde sağlayacakları avantajlar açısından değerlendirdiğimiz zaman yeni lise modelinin IB DP ve IB CP’nin Türkiye’ye uyarlanmış hali gibi olduğunu düşünebiliriz. IB her özel okulun uygulamaya cesaret edemediği, öğretmen eğitimlerinin çok yoğun olduğu, öğretmenlerden ve öğrencilerden beklentilerin mevcut sistemden oldukça farklı ve yoğun olduğu bir programdı. Bu açıdan bakıldığında şu anda sadece ana hatlarını bildiğimiz lise modelini layıkıyla uygulamak için çok ciddi eğitimlere ve çok yoğun çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır. Bunun tüm Türkiye’ye yayılımının nasıl gerçekleşeceği benim için de ciddi soru işaretidir. Çok uzun vadeli bir proje olduğunu düşünüyorum. Tam olarak oturması 4 yıldan çok daha uzun bir zaman alacaktır. Umarım projenin tam olarak sonuçları alınmadan değişikliğe gidilmez.
