Dünya o kadar hızlı değişiyor ki ya değişime ayak uyduracağız ve onun bir parçası olacağız yada arkadan takip edip sonuçlarına katlanacağız. Şu anda okul sıralarında olan çocuklar ve gençler iş hayatına atıldıklarında onları bambaşka iş ortamları bekliyor olacak ve işverenleri onlardan her zamankinden daha çok yaratıcı olmalarını bekleyecek. Peki yaratıcılık doğuştan gelen bir yetenek mi? Yoksa geliştirilebilir bir beceri mi?
Jerry Wind yaratıcılık becerisinin toplum içinde normal dağılım eğrisi gösterdiğini söylüyor. Yani en uçta Einstein, Picasso gibi yaratıcılıkta üstün performans gösteren bireyler olabilir ama onun haricindeki herkesin yaratıcılık becerisinin geliştirebileceğini belirtiyor. George Land ise hepimizin doğasında bu becerinin olduğunu ama büyüdükçe yaratıcılık becerilerimizi kaybettiğimizi söylüyor ve süreci kontrol ederek yaratıcılığın geliştirilebilecek bir beceri olduğunu belirtiyor. Peki okullarda bu beceri geliştirilebilir mi?
44 ülkeden 85000 öğrencinin katıldığı PISA sınavının yaratıcı problem çözme bölümünün sonuçlarında ülke sıralamasına baktığımızda ilk sıralarda Singapur, Kore, Japonya ve Çin’in olduğunu görüyoruz. Kore 2009 yılından beri müfredatın bir parçası olarak yaratıcılık becerisinin geliştirilmesini destekliyor ve okulda geçirilen zamanın %10’unu yaratıcılığı geliştirecek proje ve aktivitelere ayırıyor. Singapur ise yüksek rekabet ve sınav sonuçlarına odaklanan eğitim sistemi nedeniyle aldığı eleştiriler ve gelecek iş hayatının beklentileri doğrultusunda ciddi değişikliklere giderek sistemini, öğrencilerin sosyal ve duygusal becerileri ile yaratıcılık, takım çalışması gibi becerileri geliştirmeye odaklıyor.
Başarının sembolü olarak, çoktan seçmeli sorulardan oluşan merkezi sınavlara giderek daha çok odaklanan ve 44 ülke arasında 34.sırada yer alan ülkemizde de bu alanda yapılması gereken pek çok çalışma bulunmakta. Peki ülkemizde bu konuda neler yapılabilir? Daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi öncelikle MEB’in öğretim programlarını ve merkezi sınavları, yaratıcı düşünme, problem çözme gibi 21.yy becerilerini hedef alacak şekilde düzenlemesi gerekir.Öğrencilere beyin fırtınası, sinektik, zihin haritaları, 6-3-5 metodu gibi düşünme becerilerini geliştirecek teknikler öğretilebilir. Belirlenen derslerde öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini kullanacakları uygulamalar müfredata eklenebilir.
Peki öğretmenler öğrencilerin yaratıcılık becerisini geliştirmek için neler yapabilir? Bu iş sadece edebiyat, sanat yada yabancı dil öğretmenlerini mi ilgilendirir? Tüm öğretmenler derslerinde yaratıcılığı destekleyebilirler ama işe önce kendi yaratıcılıklarını geliştirmekten başlayarak. Öğrencilerinden bir akıl defteri tutmalarını isteyebilirler, akıllarına gelen farklı fikirleri bu deftere çizmelerini veya yazmalarını isteyebilirler. Öğrencilerini doğa, müzik ve sanatla dolu ortamlarla buluşturarak ilham almalarını sağlayabilirler. Yaratıcılık kulübü açabilirler. Sınıfa öğrencilerin dikkatini çekecek farklı bir resim, müzik parçası veya nesne getirebilirler ve onun üzerinde konuşabilirler. Öğrencilerin ders içinde paylaştığı yaratıcı fikirleri destekleyebilirler. Derslerinde öğrencilerin tutkuyla ilgilendikleri bir konuda keşif yapmaları için fırsat yaratabilirler. Eminim fark yaratan öğretmenlerin bu listeye ekleyeceği sayısız öneri olacaktır.
“Hayalgücü, yaratıcılığın başlangıcıdır. Neyi arzu ederseniz onun hayalini kurarsınız ve neyin hayalini kurarsanız sonunda onu elde edecek yaratıcılığı bulursunuz.” demiş George Bernard Shaw. Hayal ve yaratıcılık dolu günler diliyorum.
Kaynaklar:
http://oecdeducationtoday.blogspot.com.tr/2013/01/creativity-in-schools-what-countries-do.html
http://www.straitstimes.com/singapore/education/going-beyond-grades-evolving-the-singapore-education-system
