Eğitim sistemimizde çok sık yaşanan köklü değişiklikler çocuklarımızın, gençlerimizin ve ülkemizin hem bugününü hem de geleceğini etkilemeye devam ediyor. OECD’nin yayınladığı “Bir Bakışta Eğitim Raporu 2017” raporuna göre 2008-2014 yılları arasında eğitime yapılan harcama %76 oranında arttığı halde performans değerlendirmelerinde ve kişi başı öğrenci harcamasında alt sıralarda yer almaya devam ediyoruz.
OECD ‘nin yaptığı değerlendirmelerde alt sıralarda yer almamızın pek çok sebebi var. Ama merkezi sınav odaklı, sosyoekonomik düzeyi yüksek öğrencilerin daha kaliteli eğitim alabildiği bir ortamda peş peşe yapılan köklü değişiklikler performansımızı artırmak yerine düşürmeye devam ediyor. Peki bu noktaya nasıl geldik?
2012 yılında SBS kaldırılıyor diye öğrenci ve velilerin büyük bir sevinç yaşadığını hatırlıyorum, dershaneler de kalktığı için öğrencilerin dershaneye gitmesine gerek kalmayacağı, okuldaki eğitimin yeterli olacağı söyleniyordu. TEOG döneminde yaşananlar ise biz eğitimcilerin önceden tahmin ettiği gibi öngörülenden oldukça farklıydı. Tüm liseler Anadolu Lisesine dönüştüğü için öğrencilerin mahallesindeki liseye gidebilmesi için bile sınava hazırlanıp, merkezi yerleştirmeyle o okulu kazanması gerekti. Çocuklar her iki dönemde çok fazla sayıda sınava girdi, yine saatlerce özel ders aldı, kurslara gitti, sosyal hayatları sıfırlandı, diploma notları yükseldikçe yükseldi, en son sınavda 17000 birinci çıkması olayın tuzu biberi oldu.
Devlet okullarındaki özellikle Anadolu Liselerinin eğitim kalitesinin gittikçe düşmesi, dershanelerin temel liselere dönüşmesi, sınava hazırlık konusunda özel okulların yaptığı ek çalışmalar ve en önemlisi devlet teşvikleri ile 2012-2013 yılında 6570 olan özel okul sayısı %58,35 aratarak 10.404’e, 613,064 olan öğrenci sayısı ise %96,54 artarak 1,204,963’e çıktı. Eğitimde kalitenin yükselmesinin yolu olarak özel okul sayısındaki artış olarak gören MEB’in, stratejik hedeflerinde de yer alan bu artış, eğitimde eşitsizliği daha da artırmaya devam etti.
Dünya standartlarında eğitim veren, profesyonelce çalışan, öğrencilerini çok yönlü olarak hayata hazırlayan sayılı özel okulun yanında, adı özel okul olan ama aslında eğitim kalitesi 80-90’lı yıllarda devlet okullarının verdiği eğitime yakın olan, çok sayıda okul da velilerin hayatına girdi. Veliler bütçeleri doğrultusunda çocuklarını devlet okulları yerine özel okullara göndermek zorunda kaldı. Bütçesi olmayanların kaliteli eğitim alma hakkı ortadan kalktı. Kısıtlı bütçeleriyle sadece adı özel okul olan okullara gönderen çoğu veli de kayıt sırasında vaat edilen şeyleri göremeden çocuğunu mezun etti.
Bunlar son 5 yılda yaşananlar peki bundan sonra ne olacak? LGS, OKS, SBS, TEOG dönemlerinde değişen tek şey sınavların adı oldu. TEOG’ın kaldırılacağı söylense de, tüm öğrencilerin hayali olan Galatasaray, İstanbul Erkek ve Robert Kolej gibi okullara sınavsız girmenin mümkün olmayacağını hepimiz biliyoruz. Önümüzdeki günlerde bu konu uzun süre gündemde kalacak gibi görünüyor. Sınav olacak mı olmayacak mı? Olacaksa nasıl bir sınav olacak? Yerleştirme adrese dayalı mı olacak vb. pek çok konu eğitimcilerin, öğrenci ve velilerin gündeminde olmaya devam edecek. Bu tip belirsiz bir ortamda eğitim öğretime başlamış tüm 8.sınıf öğrenci, veli ve öğretmenleri oldukça stresli ve merakla gelecek değişiklikleri bekliyor olacak. Umarım kısa bir sürede nasıl bir sistem uygulanacağı netleşir.
Ama eğitim sistemimizde yaşanan sorunları sadece sınav sistemine indirgersek ayrılan kaynağın artmasına rağmen, eğitim kalitemizin düşmeye devam edeceğini düşünüyorum. Eğitim sistemimizde daha geniş ölçekte değişikliklere ihtiyacımız var. Dünya ölçeğinde kaliteli müfredatlar, öğretmen yetiştirme, mevcut öğretmenlerin hizmet içi eğitimleri, yabancı dil eğitimi, STEM yaklaşımı, sınıf mevcutları vb. pek konuda yeniliklere ihtiyacımız var.
Çocukların ve gençlerin gerisinde değil onları geleceğe taşıyacak eşitlikçi, adil ve dünya standartlarında bir eğitim sistemini bu ülkenin çocukları fazlasıyla hak ediyor. Umarım bir gün böyle bir eğitim sistemine kavuşuruz.
Kaynaklar:
31152628_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2016_2017_1.pdf erişimi için tıklayın
meb_istatistikleri_orgun_egitim_2010_2011.pdf erişimi için tıklayın
http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/education/education-at-a-glance-2017_eag-2017-en#.Wb_JjMhJbIU#page1
